تأثیر دعا در زندگی انسان

سخنی از پیر مراد

انسان در انجام کارهاى خیر، نیاز به عنایت و توفیق از جانب خداوند بزرگ دارد، و تا توفیق خدایى شامل حال او نشود، به انجام کارهاى خداپسندانه موفق نخواهد شد.

سخن امام خمینى درباره دعا 

تمام عبادات وسیله است . تمام ادعیه وسیله است . همه وسیله ها براى این است که انسان لبابش ظاهر بشود آنکه بالقوه است و لب انسان است به فعلیت برسد، و انسان بشود؛ انسان بالقوه ، انسان بالفعل ، انسان طبیعى ، انسان الهى بشود، به طورى که همه چیزش الهى شود؛ هر چه مى بیند، حق ببیند. انبیا هم براى همین آمده اند.     ادامه مطلب را بخوانید...

مردم را نباید از دعا جدا کرد. نباید گفت حالا که ما رسیدیم که قرآن را مى خواهیم بخوانیم ، پس دعا هیچ . خیر! مردم باید با دعا، به خدا انس پیدا کنند.

آنها که انس به خدا دارند، دنیا در نظر آنها این طور جلوه ندارد؛ کسانى هستند که براى خودشان ارزش شمشیر زدند، کسانى که همین ادعیه را مى خواندند و همین حالات را داشتند، آنان براى خدا شمشیر مى زدند. نباید مردم را از این برکاتى که هست ، جدا کرد. قرآن و دعا از هم جدا نیستند؛ مثل اینکه پیغمبر هم از قرآن جدا نیست .

... قرآن هم به آن قدرى که وارد شده است ، مثل سفره ییست که هر کس به اندازه ى خودش باید از آن استفاده کند. براى یک دسته نیست ، براى همه است ، مال همه مردم است ؛ همه مردم باید از آن استفاده کنند، هر کس به اندازه ى خودش . ادعیه هم همین طور است ؛ ادعیه ى ائمه (علیهم السلام ).

 این قدر معارف در ادعیه هست . ادعیه لسان قرآن مى باشد.

دعاها شارح قرآن هستند، راجع به مسائلى که دیگران دستشان به آنها نمى رسد؛ ائمه ى طاهرین بسیارى از مسائل را با لسان ادعیه بیان فرموده اند.

لسان ادعیه با لسان هاى دیگرى که آن بزگواران داشتند و احکام را بیان مى فرمودند، خیلى فرق دارد. اکثر مسائل روحانى ، مسائل ماوراى طبیعت و آنچه را که مربوط به معرفة الله است ، با لسان ادعیه بیان فرموده اند. ولى ما ادعیه را تا آخر مى خوانیم ، و متاءسفانه به این معانى توجه ندارید.(1)

... همین دعاها، همین توجهات به خدا، انسان را به مبداء غیبى متوجه مى کند، و نه تنها مانع فعالیت نمى شود، بلکه فعالیت هم مى آورد؛ فعالیتى که براى خودش نیست ، براى بندگان خداست ، و مى فهمد که فعالیت براى بندگان خدا، خدمت به خداست  .

اینهایى که از کتب ادعیه انتقاد مى کنند، براى این است که نمى دانند این کتب ادعیه چه طور انسان مى سازد؛ نمى دانند این دعاهایى که از ائمه وارد شده ، مثل : مناجات شعبانیه ، دعاى کمیل ، دعاى عرفه ، سمات و غیره ، چه جور انسان درست مى کنند...

 آنها که براى دور کردن مردم از ادعیه ، کتب دعا را آتش مى زدند و روزى را براى آتش سوزى کتاب عرفانى و دعا داشتند، نمى فهمیدند دعا یعنى چه ؛ تاءثیر دعا را در نفوس انسان نمى دانستند؛ نمى دانستند که همه خیرات و برکات از همین دعا خواندن هاست.(2)

و از هین روست که مى بینیم حضرت امام در آغاز تبعید به ترکیه ، در یکى از اولین نامه هایى که براى خانواده ى خود که در ایران بودند، نوشت ، از آنها خواست کتاب مفاتیح و صحیفه ى سجادیه برایش بفرستند، و هیچ گاه از این امر همچون سایر ابعاد اسلام غافل نبوده است .(3)

و نیز یکى از اساتید معروف اخلاق حوزه ى علمیه ى قم فرمودند: هنگامى که امام خمینى در فرانسه بودند، سه نامه به سه نفر از علماى قم نوشتند و فرمودند: انقلاب ما نیاز به دعا دارد. براى پیروزى انقلاب دعا کنید!

علامه امینى (رحمة الله ) مى گوید: اسلام براى مسلمانان مدرسه یى تاءسیس ‍ کرده است ، که در این مدرسه دو لنگه ى آن در عالم لنگه ندارد: یکى دعا، و دیگرى زیارت .

درخواست توفیق دعا 

انسان در انجام کارهاى خیر، نیاز به عنایت و توفیق از جانب خداوند بزرگ دارد، و تا توفیق خدایى شامل حال او نشود، به انجام کارهاى خداپسندانه موفق نخواهد شد.

 بر این اساس ، به خاطر موفقیت در برنامه ها و رسیده به اهداف عالى ، لازم است از خداوند درخواست کنیم به ما توفیق دعا عنایت نماید، تا رسیدن به هدف هاى مهم و ارزنده براى ما امکان پذیر و آسان شود.

قال رسول الله (ص ): کسى که به دعا توفیق یابد، بدبختى ندارد. وقتى خدا توفیق خود را براى دعا فراهم نموده ، علامت آن است که درهاى رحمت را به روى او گشوده است . امام جواد (ع ) مى فرماید: (4)

المۆ من یحتاج الى توفیق من الله و واعظ من نفسه و قبول ممن ینصحه. (5)

انسان مۆ من به سه چیز محتاج است :

1- توفیقى که از جانب خداوند به دست آورد.

2- از طریق نفس خویش ، موعظه گر خود باشد.

3- نسبت به کسى که او را نصیحت مى کند، حالت قبول و پذیرش داشته باشد.

بنابراین ، توفیقى الهى یکى از نیازهاى هر فرد مۆ من است ، تا به کمک آن ، به تصمیم و اراده ى خود جامه ى عمل بپوشاند؛ لذا باید از خداوند بزرگ درخواست توفیق نماییم ، تا ما نیز از توفیقات الهى که نصیب مردان خدا شده است ، بهره مند شویم .

در دعاهاى بسیارى به این مساءله (توفیق ) اشاره شده است :

1- در دعاى پس از نماز جعفر طیار (ع ) مى خوانیم :

اللهم انى اءسالک توفیق اهل الهدى و اعمال اهل التقوى. (6)

خدایا! از تو توفیق اهل هدایت و رفتار اهل تقوا را درخواست مى کنم .

2- از امام حسن عسکرى (ع ) در تفسیر قول خداوند (صراط الذین انعمت علیهم ) نقل شده که فرمودند:

قولوا اهدنا الصراط الذین انعمت علیهم بالتوفیق لدینک و طاعتک.(7)

بگویید: ما را به راه آنان که نعمت بر آنها بخشیده اى ، به وسیله ى توفیق براى قبول دین تو و اطاعت تو هدایت فرما!

خلاصه اینکه ، یکى از راه هاى کسب توفیق (دعا) خواستن از خداوند است . باید از صمیم دل دست به دعا برداشت و از پروردگار مهربان و درخواست موفقیت براى رسیدن به مقاصد عالى را کرد. توجه داشته باشید پس از آنکه توفیق دعا پیدا شد، باید دست به تلاش و کوشش زد، وگرنه دعاى شما نوعى استهزا و تمسخر به شمار مى آید.

حضرت رضا (ع ) مى فرمایند:

من ساءله التوفیق و لم یتهجد فقد استهزء بنفسه. (8)

کسى که از خداوند داشتن توفیق را مساءلت نماید، ولى کوشش نکند، خود را به تمسخر گرفته است .

---

منابع:

جهاد اکبر، ص 233.

 دعاى روز عرفه .

 نهضت امام خمینى .

 وسائل الشیعه .

 مرحوم حرانى ، تحف العقول ، ص 457.

بحار الانوار، ج 91، ص 198.

 بحار الانوار، ج 24، ص 10.

 بحار الانوار، ج 78، ص 356.

بر گرفته از کتاب کلید سعادت

مۆ لف : رحمت الله عرب نوکندى